Tổng hợp thông tin dự án dịch tài liệu về bo mạch micro:bit
Document-Name: Microbit documentation
Document-Source: https://github.com/microbitvn/help.microbit.vn/
Content-Type: MD
Translators: Dang Doan, My Nguyen,
Editors: Dang Doan,
Reviewers:
Collaborators: Tuan PM (website & github administration, partial content contribution)
Start-Time: 24.10.2016
Finish-Time:
Giới thiệu:
Việc dịch này nhằm cung cấp tài liệu tham khảo bằng tiếng Việt đối với bo mạch BBC micro:bit, nhằm hỗ trợ việc đào tạo về STEM ở Việt Nam, và cho những ai muốn tự khám phá bo mạch BBC micro:bit. Theo thông tin từ BBC và sau đó là tổ chức Micro:bit Educational Foundation (tách ra tự vận hành sau khi dự án ở đài BBC kết thúc), bo mạch micro:bit đã được phát miễn phí cho hơn 1 triệu học sinh lớp 7 trên toàn nước Anh vào trước năm học 2016-2017. Chúng tôi dự báo rằng với lượng người dùng lớn như vậy, sẽ sớm có rất nhiều ý tưởng hay được cộng đồng người dùng micro:bit chia sẻ trên internet, và sẽ nhanh chóng kích thích thêm tinh thần tìm hiểu STEM và sáng tạo ở các thế hệ trẻ. Một số người Việt Nam (ban đầu gồm Doãn Minh Đăng và Phạm Minh Tuấn) cùng nhau tập hợp và dịch những tài liệu micro:bit sang tiếng Việt, để hỗ trợ giới trẻ và người Việt Nam quan tâm đến STEM có thể nhanh chóng tham gia vào trào lưu này.
Các tài liệu cần dịch vốn là những nội dung mở (license cho phép dịch lại), được lấy từ các nguồn như:
https://lancaster-university.github.io/microbit-docs/ (tài liệu dành cho Device Abstraction Layer – micro:bit DAL, là core driver của Microbit do nhóm ở Đại học Lancaster thực hiện)
https://developer.mbed.org/platforms/Microbit/ (có những chương trình ví dụ, sử dụng thư viện DAL)
https://www.microbit.co.uk/open_source (trong này có link đến một số nguồn khác, như MicroPython, Touch Develop)
Các tài liệu đó có thể là có mã nguồn sẵn ở dạng file .MD (gọi là file Markdown, thường dùng để tạo nên trang web bằng công cụ biên dịch riêng, công cụ biên dịch này có thể được cài đặt tự động ở Github). Hoặc nếu nó là một trang web, thì sẽ được convert thành file .MD, các file Markdown là điểm khởi đầu của công việc dịch.
Quy trình:
Tài liệu là file .MD (bản chất là file text như .TXT và có quy ước dùng mã lệnh Markdown) -> convert sang file template cho việc dịch (.POT) -> đổi tên file để tạo bản tiếng Việt (.PO) -> dịch bằng tay, sử dụng phần mềm Poedit để hỗ trợ nhập dữ liệu (theo quy trình 2.b), hoặc upload lên Google Translator Toolkit để dịch hợp tác (theo quy trình 3.b) -> sau khi dịch xong, chuyển file .PO thành file .MD chứa nội dung dịch. File .MD sau khi được upload lên Github (do Đăng thực hiện, sau khi biên tập), thì sẽ được biên dịch tự động thành trang web, đặt ở địa chỉ help.microbit.vn.
Trang web https://github.com/microbitvn/help.microbit.vn/ được sử dụng để làm nơi cộng tác làm việc trong nhóm lập trình viên + biên tập viên, và cũng chào đón những người nào đã quen với công cụ Github cùng cộng tác. Github cung cấp miễn phí hosting và công cụ hợp tác có chất lượng cao, dành cho các dự án nguồn mở. Do trang help.microbit.vn nhằm cung cấp tài liệu mở, miễn phí, nên chúng tôi [được phép / muốn / lựa chọn] sử dụng công cụ của Github.
Các công cụ phần mềm được sử dụng trong quá trình làm việc:
Các danh mục tham khảo Glossary Anh-Việt cho thuật ngữ computer:
Microsoft Language Portal:
https://www.microsoft.com/Language/en-US/Search.aspx
TLterm:
http://tlterm.com/vietnamese/
Wikitionary:
https://vi.wiktionary.org/wiki/Wiktionary:Thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_tin_h%E1%BB%8Dc_Anh-Vi%E1%BB%87t_(A)
Dành cho người dịch:
+ Phần mềm để dịch file .PO bằng tay, nếu dịch theo quy trình 2.b:
+ Để dịch file .PO bằng công cụ hợp tác trên trình duyệt web, và có sự hỗ trợ của máy dịch Google Translate, nếu dịch theo quy trình 3.b:
https://translate.google.com/toolkit/
+ Một số hướng dẫn khi sử dụng Google Translator Toolkit trong dự án này (dịch file Markdown có chuyển sang file .PO):
– Người dịch tự đánh giá chỗ nào cần dịch, từ nào nằm trong code chương trình (bằng tiếng Anh) thì giữ nguyên.
– Những ký tự đặc biệt như ” thì ở file .PO có thêm ký tự backslash để đánh dấu, như: \”
– Ký tự \n là xuống dòng, đây là cách đổi ký tự để diễn đạt bằng text trong dạng file .PO.
– Các đoạn mã lệnh lập trình được đặt trong khung “` (ba dấu huyền, phím ở bên trái phím số 1), như sau:
``` code ```
Đối với các đoạn mã lệnh thì ta chỉ cần Copy source to translation (có biểu tượng hình chữ T và mũi tên, trong Google Translator Toolkit)
– Riêng một điểm hơi đặc biệt, liên quan đến cú pháp Markdown dùng trong mã nguồn trang web, ta dịch thế này:
!!! note
thì dịch thành:
!!! note “Lưu ý”
và
!!! warning
thì dịch thành:
!!! warning “Cảnh báo”
Dành cho biên tập viên:
+ Chuyển đổi file MD sang PO và ngược lại: dùng cặp công cụ txt2po và po2txt trong gói phần mềm translate-toolkit (có trong repository của Debian, Ubuntu).
Từ .TXT sang .POT:
txt2po index.md index.pot
hoặc để tiện chạy cho file khác:
file=”index.md”
txt2po “$file” “${file%.*}”.pot
Batch command, để chạy trên tất cả các file .md trong thư mục:
for file in *.md; do txt2po “$file” “${file%.*}”.pot; done
Tạo file .PO cho bản dịch sang tiếng Việt (đổi tên file .POT thành .PO):
cp index.pot index_vi.po
Batch command:
for file in *.pot; do cp “$file” “${file%.*}”_vi.po; done
Từ .PO (file đã dịch) sang .MD:
– Trước tiên chuyển file gốc index.md sang file có suffix _en để lưu lại:
mv index.md index_en.md
hoặc dùng 2 lệnh để tiết kiệm công sửa tên file cho lần sau dùng:
file=”index”
mv “${file%.*}”.md “${file%.*}”_en.md
– Sau đó dùng lệnhpo2txt để convert file dịch, và giữ nguyên cấu trúc như file gốc:
po2txt index_vi.po index_vi.md
dùng biến tên file cho gọn (chỗ này chỉ lấy tên gốc):
file=”index”
po2txt “${file%.*}”_vi.po “${file%.*}”_vi.md
– Chuyển file đã dịch thành file Markdown chính:
cp index_vi.md index.md
hoặc
file=”index”
cp “${file%.*}”_vi.md “${file%.*}”.md
Ngày cập nhật: 24/11/2016, 13/12/2016