TS LÊ QUANG ÁNH KHÔNG CÒN NỮA
| Tốt nghiệp ĐHSP Saigon, khoá 1963-1967.
Dạy Trung Học ở Vĩnh Long, Saigon từ 1967 -1996. Qua Mỹ 1996. Sau vài năm làm lao động (nhân công hãng xưởng), trở lại trường ĐH. Lấy bẳng BS, MS (Toán) ở CSU Long Beach, California, rồi Ph.D (Toán) ở UC Irvine, California. Trong thời gian (2000-2010) vừa học và dạy ở một số trường College. Hiện nghỉ hoàn toàn. Ở nhà đọc và viết về Lịch sử Toán.
Trang mạng riêng với một số bài viết: https://rosetta.vn/lequanganh/ Hai tác phẩm đã được xuất bản: Thiên tài và số phận, tại Cty Sputnik của GS Nguyễn Tiến Dũng: https://rosetta.vn/nguyenxuanxanh/loi-tua-cho-quyen-sach-thien-tai-va-so-phan/ Định lý cuối cùng của Fermat, tại Nxb Tổng hợp TPHCM: https://rosetta.vn/nguyenxuanxanh/dinh-ly-cuoi-cung-cua-fermat/ |
TS Ánh là cựu sinh viên của GS Đặng Đình Áng tại Đại học Khoa học Sài gòn những năm 1960. Là người yêu toán học một cách say mê, khiến anh không thể không viết lách, giống như không thể không viết thư cho người mình yêu vậy. Anh rất khiêm tốn, chỉ gửi cho bạn bè đọc, không có dụng ý gì khác. Cho đến khi tôi “khám phá” anh, và khuyên anh ấy nên đăng lên mạng và xuất bản để phổ biến cho nhiều người. Lúc đó anh bước ra khỏi vòng cô lập. Anh có một tố chất rất quý: Suy nghĩ độc lập, và luôn luôn đi tìm cách mới để giải quyết các bài toán. Khi qua Mỹ, trong cuộc sống chật vật nhưng anh vẫn nỗ lực để lấy thêm bằng PhD toán cho được, tại UC Irvine, và rất hãnh diện về sự phấn đấu đó. Anh là một trong ít người giữ được ngọn lửa khoa học cháy mãi, và làm việc không có tuổi về hưu. Tình yêu thì đâu biết tuổi hưu!
Anh nhận dịch một quyển sách về nhà toán học C. F. Gauss giữa lúc anh đã nhuốm bệnh, tin rằng anh sẽ phấn đấu dịch xong. Nhưng tiếc thay, anh chỉ đi được nửa đường.
Anh Ánh có sức khỏe khá tốt, sống rất giản dị và lành mạnh, phẩm chất của một nhà làm khoa học không ham thích gì ngoài khoa học. Anh có chơi thể thao (bóng bàn). Anh không quan tâm đến những chuyện thế gian phù du trước mặt, mà luôn ngước nhìn bầu trời Toán học vĩnh cửu. Hè năm 2018 anh Ánh còn lái xe đưa tôi đi mua sách cũ ở Cali, và kể huyên thuyên những câu chuyện toán, cười nói thật vui, với một tâm hồn bình dị, và trong sáng. Anh có thói quen đi ngủ sớm lúc 9 giờ tối, rồi thức dậy khoảng 2 giờ khuya, và làm việc. Những người làm khoa học hay có những thói quen đặc biệt khác người.
Thế rồi thình lình anh lâm bị bệnh nặng, cách đây khoảng nửa năm. Anh cố phấn đấu, bác sĩ tận tình, nhưng định mệnh không mỉm cười với anh. Anh ra đi giữa tuổi đang sung sức viết, còn có thể cống hiến thêm những tác phẩm hữu ích cho đời. Bài cuối cùng của anh về nhà toán học Ấn độ Srinivasa Ramanujan (đăng trên Rosetta).
Một trong những lá thư cuối cùng của anh viết cho tôi:
Tôi đã và đang “chiến đấu” với căn bệnh của mình. Tuy nhiên diễn biến không thấy khả quan. Thôi thì ai cũng phải tới bến cuối cùng. Tiếc là một chuyến về Việt Nam lần cuối để từ giả bà con, bạn bè và tất cả những người quen biết không thực hiện được.”
Anh có nhờ tôi vài việc liên quan đến xuất bản, cũng như một bản “di chúc”.
Thật vô cùng thương tiếc anh. Đất nước đang cần anh. Một thiệt hại khó được bù đắp ngay. Tôi mất đi một đồng nghiệp quý báu có thể còn hợp tác nhiều với nhau. Xin gửi anh lời của Einstein:
Những thứ đích thực có giá trị không sinh ra từ tham vọng hoặc ý thức trách nhiệm đơn thuần, mà đến từ tình yêu và sự hiến dâng cho nhân loại và những điều khách quan.
Albert Einstein
Đúng như thế đối với anh. Những giá trị đích thực đến từ tình yêu và từ ý muốn hiến dâng những điều khách quan, và vẻ đẹp của nó cho cộng đồng. “(Đôi khi) chỉ vì cuộc sống, chúng ta đánh mất lý do tồn tại của nó”. Anh Ánh vẫn còn giữ được lý do tồn tại cho mình.
Xin chia sẻ với gia đình Anh, thắp một nén hương cho Anh, và cầu chúc hương hồn Anh sớm về với Thế giới thánh hiền.
Dưới đây là bản Cáo phó của Gia đình. Thư chia buồn có thể gửi về con trai lớn của anh Ánh:
Xin vĩnh biệt Anh.
Nguyễn Xuân Xanh
Vài dòng từ người quản trị trang mạng Rosetta:
Chúng tôi mong được sự cho phép của gia đình TS. Lê Quang Ánh để lưu giữ những bài viết của ông ở trang mạng Rosetta.vn/lequanganh này. Những bài ông viết và công bố ở trang này trong những năm cuối đời có tác dụng truyền cảm hứng rất lớn với các thế hệ người Việt yêu khoa học, xin rất cảm ơn những nỗ lực làm việc tận tụy, cẩn thận của ông! Cầu mong TS. Lê Quang Ánh an nghỉ, và hy vọng sẽ có những người tiếp nối công việc tìm hiểu, kể chuyện lịch sử Toán học của ông.