Để chia sẻ dữ liệu thuật ngữ cho các dự án dịch dựa trên công cụ git, cách làm là đưa file glossary vào một git repository ở một máy chủ git trên mạng internet. Công cụ git hiện nay được dùng nhiều trong giới lập trình, tuy nhiên để học cách dùng git thành thạo cũng tốn công sức. Bài này hướng dẫn người chưa biết kỹ thuật git sử dụng được công cụ này để đưa file glossary mình muốn chia sẻ lên mạng.
b/. Tạo bản sao thư mục git trên máy tính:
Với phần mềm TortoiseGit và Git for Windows đã cài đặt, nhấn chuột phải trong cửa sổ quản lý files của chương trình Windows Explorer sẽ làm hiện ra menu chức năng như hình dưới đây. Chọn “Git Clone…”
ở ô “URL” điền vào địa chỉ git của project trên gitlab.com (địa chỉ đó kết thúc bằng đuôi .git, chẳng hạn: https://gitlab.com/dichthuat/glossary/demo_open_glossary.git), chọn đường dẫn sẽ tạo thư mục trên máy tính ở ô “Directory” (ví dụ đường dẫn là E:\Glossary\demo_open_glossary thì thư mục E:\Glossary cần tồn tại rồi, nhưng chưa có thư mục con demo_open_glossary vì cái này sẽ được phần mềm tự tạo ra). Sau khi đã điền hai thông tin “URL” và “Directory” thì nhấn “OK”, phần mềm sẽ lấy dữ liệu trên internet về.
c/. Sau khi chép các files chứa nội dung thuật ngữ vào thư mục của dự án trên máy tính, ta dùng chức năng git commit để các files mới được ghi nhận trong thư mục git. Trong Windows Explorer, nhấn chuột phải lên tên của thư mục git (trong hình là demo_open_glossary), chọn Git Commit -> “master”… Sau đó một hộp thoại hiện ra, người dùng cần điền một câu ngắn gọn ở ô “Message” để git lưu trữ lại mô tả của lần “commit” này, và ở bên dưới click “Check: All” để chọn tất cả các files mới trong thư mục đó. Sau đó nhấn nút “Commit”.
d/. Cập nhật thay đổi ở thư mục git trong máy tính lên địa chỉ trên internet, bằng lệnh git push:
Cửa sổ thông tin sau đây sẽ hiện ra khi thực hiện xong hành động “commit”. Nhấn tiếp vào nút “Push” trong cửa sổ đó (hoặc quay lại Windows Explorer, nhấn chuột phải lên tên thư mục git, rồi chọn menu TortoiseGit -> Push). Một hộp thoại “Push” sẽ hiện ra, để các thông tin như hình dưới đây (Local: master; Remote: master; Destination-Remote: origin), rồi chọn “OK”.
Phần mềm TortoiseGit sẽ hiện lên hộp thoại để hỏi username và sau đó là password cho trang gitlab.com. Ở đây cần điền thông tin đăng nhập của người có quyền quản lý đối với project trên gitlab.com chứa glossary ta muốn cập nhật (trong ví dụ này là dự án ở địa chỉ https://gitlab.com/dichthuat/glossary/demo_open_glossary). File của project tuy là cho phép mọi người truy cập trên web, nhưng để có quyền ghi vào thay đổi mới thì chỉ có những người được chủ của dự án đó cho phép (xem chức năng Settings -> Members của project trên gitlab.com).
Sau khi quá trình “push” thành công, phần mềm TortoiseGit sẽ hiện ra thông tin tóm tắt để xác nhận kiểu như hình sau:
Như vậy là ta đã đưa được nội dung trong thư mục git trên máy tính lên nơi lưu trữ ở máy chủ gitlab.com.
Ta có thể so sánh lại nội dung các file trong thư mục git trên máy tính và thư mục git trên internet, sau hành động “push” thì nội dung trong máy tính sẽ được đưa lên thư mục tương ứng ở gitlab.com. Lưu ý là trong máy tính có một thư mục ẩn tên là “.git”, cái này là thư mục con mà phần mềm git dùng để quản lý nội dung của git repository trong máy tính, nó không được đưa lên mạng, và nó chỉ chứa các nội dung cần thiết cho phần mềm git, người dùng không cần quan tâm những gì trong đó, cũng như đừng đụng đến thư mục đó, để tránh gây khó khăn cho phần mềm git.
Vài ghi chú:
- Có nhiều phần mềm giúp thao tác với công cụ git, xem ở: https://git-scm.com/downloads/guis. Ở đây chúng tôi chọn TortoiseGit và Git for Windows với đánh giá là chúng dễ dùng đối với người bắt đầu, chưa biết gì về git. Người dùng đối với các hệ điều hành khác như Mac, Linux thì cũng có nhiều phần mềm hỗ trợ thao tác với git.
- Việc lưu dữ liệu thuật ngữ ở dạng file glossary .CSV và đưa lên một máy chủ git sẽ giúp tạo thuận lợi để dùng dữ liệu này trong các dự án dịch, đặc biệt là dịch theo nhóm. Xin xem tổng quan mô hình chia sẻ thuật ngữ và dịch nhóm ở trang https://rosetta.vn/translate/xay-dung-thuat-ngu-va-dung-trong-phan-mem-ho-tro-nhom-dich/. Những dự án dịch cần sử dụng glossary trực tiếp thì có thể dùng qua công cụ submodule theo hướng dẫn ở trang https://rosetta.vn/translate/huong-dan-dung-thuat-ngu-nhu-thanh-phan-con-submodule-cua-du-an-dich-nhom-voi-omegat/.
- Nếu bạn xây dựng được danh mục thuật ngữ để chia sẻ trên một git repository, hãy nhắn cho chúng tôi biết địa chỉ repository đó để chúng tôi cùng chia sẻ lại thông tin cho mọi người. Xin liên lạc qua email: doanminhdang ở Gmail.
Chia sẻ các thuật ngữ về giáo dục STEM:
https://github.com/thuatngu/STEM
(dùng Github vì ở Gitlab chưa trình bày file CSV dạng bảng dễ nhìn như Github)