Đặng Thái Sơn – và một tấm ảnh xưa

by , under Uncategorized

ĐẶNG THÁI SƠN

 

Nếu hồi ấy tôi mà không thiền đủ thì tôi đã gục ngã trước scandal đó rồi. Khi bước qua được thập niên khủng hoảng đấy thì tôi biết rằng chẳng có gì làm tôi suy chuyển được nữa. Tôi cứ đi theo cái triết thuyết, con đường riêng của mình thôi.

Đặng Thái Sơn

 

Nhân trong sinh hoạt nội bộ của diễn đàn ed-sci có nhiều thông tin rất thú vị về cuộc thi piano Chopin năm 2021 từ anh Võ Tá Hân, một nhà kinh tế và nhạc sĩ rất quen thuộc với đại chúng, và có bài báo rất hay về cuộc phỏng vấn nhạc sỹ Đặng Thái Sơn mới đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày 2.10. 2021 do anh Dũng Tú giới thiệu, tôi xin đăng lại một tấm ảnh kỷ niệm của nhạc sỹ khi anh được mời tham gia Tuần lễ nhạc cổ điển Berlin đầu những năm 1980, sau khi anh được trao giải nhất Piano của kỳ thi quốc tế năm 1980. Tấm ảnh này được in trên trang bìa borschure của Ban tổ chức, cũng như kèm thao chương trình trình diễn của anh. Tôi đã cất giữ nó cho đến nay, nay xin chia sẻ với bạn đọc. Tôi có may mắn, qua sự giới thiệu của GS Đặng Đình Áng, chú ruột của Đặng Thái Sơn, được gặp anh Sơn trong dịp đó. Ngoài ra có tấm ảnh chụp khi Đặng Thái Sơn về tới phi trường Nội Bài, được GS Áng và Bộ trưởng Bộ văn hóa lúc đó tiếp đón. Tấm ảnh này của gia đình GS Áng.

Ảnh Đặng Thái Sơn trên bìa broschure Tuần lễ nhạc cổ điển thứ 35 tại Berlin

Nội dung chương trình gồm có các tác phẩm của Chopin, Debussy và Prokofjew

GS Đặng Đình Áng (trái) đón cháu Đặng Thái Sơn tại sân bay Nội Bài vừa đoạt

giải nhất piano Chopin 1980 trong niềm vui tột cùng.

Người đứng giữa là Bộ trưởng Thông tin Văn hóa Nguyễn Văn Hiếu.

Andante Spianato And Grande Polonaise In E Flat, Op. 22 - Đặng Thái Sơn | Đặng Thái Sơn Plays Chopin In Munich - Đặng Thái Sơn | Playlist NhacCuaTui

Cuối cùng Đặng Thái Sơn cũng có đĩa ở Deutsche Grammophon

Anh Võ Tá Hân kể lại nhiều chi tiết rất thú vị và quý sau đây, tôi xin ghi lại:

Xin gửi anh và quý anh chị 2 video clips Đặng Thái Sơn đàn tại cuộc thi năm 1980:

Andante Spianato et Grande Polonaise Brillante, Op.22

https://www.youtube.com/watch?v=9mqp1pzRPBU

Scherzo No. 2, Op. 31

ĐTS có ghé nhà tôi chơi mấy lần khi đến trình diễn và dạy master class tại Singapore. Lần đầu gặp Sơn, tôi có hỏi tại sao những người thắng giải nhất Chopin Piano Competition ngay sau đó đều nổi tiếng như cồn, được các hãng đĩa như Deutsche Gramophone mời mọc v.v … còn Sơn thì lại biến đâu mất tiêu ??? Lúc đó thì tôi cứ tưởng là Sơn vì mang quốc tịch VN nên bị … cấm vận không được qua Mỹ trình diễn (!) Sau mới biết là Sơn muốn trở về trường học tiếp vì cảm thấy mình chưa sẵn sàng …
Chopin International Piano Competition bắt đầu từ năm 1927 và được tổ chức mỗi 5 năm, năm nay 2021 là lần thứ 18.  Những pianist đoạt giải nhất đến từ:  Soviet Union (6 lần), Poland (4), Italy (1) , Argentina (1), USA (1) , 2 lần không có giải nhất , 3 người đoạt giải nhất là pianist Á châu : Đặng Thái Sơn là người Á châu đầu tiên thắng giải (1980), sau đó mới đến China (2000) và mới nhất là South Korea (2015), còn năm nay thì chưa có kết quả.  Nhật bản là nước rất giỏi về nhạc cổ điển mà cho đến nay vẫn chưa có một dương cầm thủ nào đoạt giải nhất thì sau Đặng Thái Sơn đến giờ nếu có thêm người Việt nào trúng giải Chopin thì quả là một … phép lạ !
Khi tôi đến Warsaw xem cuộc thi năm 1995 thì thấy có 3 điều lạ:1) Bước vào thính đường thì điều ngạc nhiên đầu tiên là thấy đa số khán giả là dân … tóc đen, phần lớn là người Nhật, 2) Suốt 70 năm cuộc thi chỉ dùng đàn piano Steinway, nhưng từ 1995 thì lại có thêm đàn Yamaha và Kawai để thí sinh chọn – chứng tỏ là Á châu cũng đã sản xuất được những cây đàn piano đạt tiêu chuẩn quốc tế, và 3) năm ấy Đặng Thái Sơn được mời làm phó chủ khảo và với … bộ râu nên trông rất đạo mạo!    Đây là cái video clip cuộc phỏng vấn ĐTS năm 2015: https://www.youtube.com/watch?v=wbJtVfQ1ZkE
Cũng xin kể thêm là trong số 6 người thắng giải năm 2015 thì có 3 người là học trò của Đặng Thái Sơn.
Và đây là trả lời phỏng vấn nhạc sỹ Đặng Thái Sơn trên báo Tuổi Trẻ rất thú vị và nhân văn:

NSND Đặng Thái Sơn:

‘Nếu không thiền đủ, tôi đã gục ngã trước scandal đó rồi’

Vài trích dẫn:

Thậm chí đơn dự thi của tôi gần như bị gạt vì gần như không có tiểu sử gì, chưa bao giờ đi thi các cuộc thi khác, chưa bao giờ biểu diễn với dàn nhạc, chưa bao giờ biểu diễn độc tấu, chẳng có một thành tích gì. Chỉ có 2 dòng vẻn vẹn là sinh ở Việt Nam năm 1958, đang học ở Nhạc viện Tchaikovsky.

Lúc đầu ban tổ chức định loại hồ sơ của tôi nhưng cuối cùng họ lại nhận là vì lần đầu tiên có Việt Nam tham dự, nghĩa là cuộc thi có thêm một nước dự. Thứ hai là đang học ở Nhạc viện Tchaikovsky thì họ nghĩ rằng ít ra tôi cũng không phải là nghiệp dư.

Nhưng việc chưa bao giờ diễn trước công chúng, chưa bao giờ diễn độc tấu trong một phòng hoành tráng với bao nhiêu đàn tốt và khán giả cũng chính là may mắn của tôi. Bây giờ có những người đánh rất cao tay, nhưng như thợ đàn.

Lên sân khấu tôi có cảm giác tự dưng mình có một sức mạnh gì đó ở đằng sau làm cho mình đánh một cách đầy tự tin. Giờ nhìn lại mấy băng tôi thi phát trên YouTube, tôi thấy mình đã đánh rất chắc chắn, tự tin hoàn toàn, thật khó tin đó là tiếng đàn của một cậu trai mỏng manh, gầy gò.

Bởi muốn theo học tôi để thành người, thành tài thì được, nhưng muốn giật giải lại là chuyện khác. Giải là số phận, còn học làm người, thành tài thì mình có thể làm được.

ĐTS

Anh Dũng Tú còn cho biết thông tin này: Cuộc thi Chopin năm nay vừa hoàn tất vòng 1. Cả 2 thí sinh gốc Việt là Nguyễn Việt Trung (cả bố mẹ đều là người Việt) và J J Jun Li Bui (có bố là người Việt), dù chưa thực sự nổi bật, đều lọt vào vòng 2: https://chopin2020.pl/en/news/article/238/stage-i-results-announced
Rất cảm ơn anh Võ Tá Hân và anh Dũng Tú.
Thân mến,
Nguyễn Xuân Xanh
Ngày 9 tháng 10, 2021