Gửi thế hệ mai sau

(An die Nachgeborenen)

 Bertolt Brecht

Phương Nam dịch

I

Quả thật tôi đang sống trong thời kỳ u tối lắm!
Lời nói thật thà bị đánh giá điên rồ
Trán phẳng lì, nói lên sự vô cảm trơ trơ

Ai cười đó, chính là chưa hay tin dữ.

Thời buổi gì
Mà nói đến cỏ cây
Cũng gần như tội ác

Vì nó hàm chứa sự lặng câm

trước bao điều tàn bạo quanh mình!

Kẻ đang đi bình thản trên đường
Chắc chẳng thể nào còn nghe tiếng gọi

của bạn bè lâm vào cảnh khốn cùng?

Thật sự, tôi còn kiếm được miếng ăn, đúng vậy!
Nhưng hãy tin tôi: đấy chỉ là chuyện tình cờ.
Chẳng có gì tôi làm cho phép được ăn no

Sự may rủi đã chừa tôi tồn tại.

(Tôi sẽ thua cuộc thôi khi may mắn qua đi)

Người ta bảo tôi: Hãy uống và ăn
Hãy vui vì những gì anh có!
Nhưng làm sao tôi có thể uống và ăn
Khi mỗi miếng ăn
Là những gì cuớp đi của người đang đói?
Và ly nước tôi dùng
Là phần của người đang chết khát trông chờ?
Thế mà tôi vẫn uống, vẫn ăn.

Tôi rất muốn trở nên thông thái.
Sách cổ còn ghi thông thái nghĩa là sao:
Đứng ngoài cuộc tranh giành trên trần thế
và sống qua thời ngắn ngủi chẳng âu lo
Lấy điều thiện để trả lời điều ác

giải quyết vấn đề, bạo lực cần chi

Đừng thỏa mãn những điều ham muốn. Hãy quên đi.
Thông thái phải là như thế đó
Nhưng tất cả mọi điều này tôi chẳng thể làm theo:
Quả thật, tôi đang sống trong thời kỳ u tối lắm!

II

Tôi đã đến các thành phố trong thời kỳ hỗn độn

Nơi mà nạn đói hoành hành

Tôi đã đến với những con người trong thời kỳ nổi lọan

Và cùng họ giận căm

Vì thế thời gian của tôi trên trái đất cạn dần

Tôi đã ăn giữa các trận tàn sát

Nằm ngủ chung với những lũ giết người

Tình yêu được chăm lo cẩu thả

Còn thiên nhiên: thiếu nhẫn nại để quan tâm

Vì thế thời gian của tôi trên trái đất cạn dần

Vào thời tôi, các con đường dẫn đến vũng lầy

Ngôn ngữ tố cáo mình cho tên đồ tể

Tôi chỉ thực hiện được những việc nhỏ nhoi

Nhưng không có tôi, những kẻ thống trị ngồi tại ghế vững vàng hơn, tôi hy vọng vậy.

Vì thế thời gian của tôi trên trái đất cạn dần

Sức lực chẳng bao nhiêu.

Đích thì xa vời

Tuy nhìn thấy rõ ràng, kể cả khi hầu như chẳng đến được tới nơi

Vì thế thời gian của tôi trên trái đất cạn dần

III

Các anh, những người sẽ vùng lên từ sóng cả
Nơi chúng tôi đã bị nhận chìm.
Hãy nghĩ suy

khi nói về những yếu hèn của thế hệ chúng tôi
cả về cái thời u ám
Mà các anh tránh khỏi

Chúng tôi vẫn lên đường, dầu vậy

đổi xứ sở nhiều hơn đổi giày đi,
qua bao cuộc đấu tranh giai cấp

Tuyệt vọng
Khi ở đó chỉ thấy bất công và chẳng ai phẫn nộ.

Dẫu qua đó chúng tôi đều biết:
Căm thù sự thấp hèn
Cũng sẽ làm nét mặt mình biến dạng
Giọng ta sẽ khản đục đi

khi nổi giận trước bất công

Ôi! Chúng tôi,
Những kẻ muốn tạo nên một quê hương tử tế

Mà chính mình chẳng thể nào tử tế được

Nhưng các anh, lúc đến thời mơ ước đó
Khi con người là bạn của con người
Hãy nhớ đến chúng tôi
với lòng độ lượng.